مقاله پیش رو توسط وکیل عضو تهران در خصوص قانون چک صیادی برای آگاهی و آشنایی شما عزیزان تنظیم گردیده است.قبل از پاسخ به این سوال که چک صیادی چیست بهتر است بدانیم که چرا چک صیادی جایگزین چکهای قدیمی گردیده است.در واقع چک به همراه سفته همواره یکی از مهم‌ترین ابزار پرداخت وجه از طریق بانک محسوب میشود. چرا که دارای اعتبار زیادی است و افراد با استفاده از چک میتوانند مبادلات مالی خود را انجام دهند.آن روی دیگر چک ریسک و خطری است که همواره طرفین به خصوص دریافت کننده چک با آن روبرو میباشد. خطراتی که میتواند ناشی از جعل، کلاهبرداری، سرقت و دیگر جرایم مرتبط با صدور چک باشد.همین خطرات موجب شد تا نظام بانکی جهت کاهش ریسک صدور چک از اردیبهشت ماه سال 1400 چک صیادی را جایگزین تمام دسته چکهای قدیمی نماید. چک جدید نسبت به دسته چکهای قدیمی از اعتبار بالاتری برخوردار میباشد.ما در اینجا به بررسی چک و قانون جدیدی چک و چک صیادی میپردازیم.
چک چیست؟
ماده 310 قانون تجارت تعریف قانونی چک را ارائه نموده است.طبق ماده مذکور چک نوشته ای است که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که در نزد محال علیه سپرده است کلا یا بعضا مسترد نموده و یا به دیگری واگذار مینماید.به عبارت ساده تر چک سندی است که صادر کننده آن به بانک محال علیه دستور میدهد تا تمام یا بخشی از وجوهی را که نزد بانک دارد به دارنده چک پرداخت نماید.طبق ماده فوق الذکر صادر کننده میتواند چک را به حساب خود نیز صادر نموده و به عنوان دارنده به بانک محال علیه مراجعه نماید.
قانون جدید چک
همانطور که توضیح داده شد خطرات مربوط به چکهای قدیمی نظیر جعل، سرقت و … باعث شد تا نظام بانکی کشور جهت کاهش ریسکهای صدور چک از اردیبهشت ماه سال 1400 چک جدید را جایگزین تمام دسته چکهای قدیمی نماید.چرا که چک صیادی نسبت به دسته چک قدیمی از اعتبار بسیار بالاتری برخوردار میباشد.لذا جهت آشنایی با قانون جدید چک به معرفی و بررسی کامل این چک جدید میپردازیم.
چک صیادی چیست؟
مطابق قانون جدید چک، صدور دسته چک در کلیه بانکهای کشور میبایست از طریق سامانه صدور یکپارچه دسته چک که اصطلاحا به آن سامانه صیاد گفته میشود صورت گیرد.تا قبل از قانون جدید چک و ایجاد چک صیاد، مرجع صدور دسته چک صرفا شعب بانکی بودند. ولی در حال حاضر با عنایت به قانون جدید چک مرجع صدور کلیه دسته چکها مستقیما بانک مرکزی میباشد. لذا متقاضی چک توسط خود بانک مرکزی مورد اعتبار سنجی قرار میگیرد.همچنین سامانه صدور یکپارچه دسته چک زیر نظر مستقیم بانک مرکزی قرار دارد. لذا امکان نظارت دائمی و برخط بر افراد پر خطر توسط بــانک مــرکــزی فــراهم گردیده است.بنابراین بانک مرکزی به افرادی که سابقا به هر دلیلی در پرداخت وجه چک بد حسابی نموده اند و از چک برگشتی ایشان رفع سوء اثر نشده مجددا دسته چک جدید نخواهد داد.
سامانه چک صیادی چیست؟
به طور کلی سامانه صیاد سامانه ای اینترنتی میباشد که به صورت مستقیم تحت نظارت بانک مرکزی قرار دارد. این سامانه از ارائه دست چک به افرادی که سابقه مالی نامناسبی دارند و پر ریسک میباشند خودداری مینماید.در واقع یکی از اساسی ترین اهداف و وظایف این سامانه کاهش صدور چک بلامحل و برگشتی میباشد. در واقع راه اندازی این سامانه موجب شفافیت بیشتر امور مالی افراد و در نتیجه شناخت بهتر صادرکنندگان چک گردیده است.این سامانه وظایف و خدمات فراوان وگوناگون دیگری نیز دارد. از آنجمله میتوان به استعلام چک، ثبت چک، انتقال و … در این سامانه اشاره نمود.در واقع طبق قانون جدید اساسا تمامی چکهای صیاد بایستی در سامانه صیاد به ثبت برسند. در غیر این صورت تنها به عنوان یک برگ سند عادی شناخته شده و مشمول قانون جدید چک صیادی نمیشوند.این بدان معنی است که چکی جدیدی که به ثبت نرسد ارزش و اعتبار چندانی ندارد. لذا توصیه میگردد قبل از این که چک جدیدی را دریافت کنید اطمینان حاصل نمایید که چک در سامانه صیاد به ثبت رسیده باشد.